جواد اوجی، وزیر نفت در تاریخ ۲۹خرداد۱۴۰۱ از تسویه‌طلب ۱.۶میلیارد دلاری گازی ایران از کشور عراق که مربوط به سال‌های گذشته و دولت قبل بوده خبر داد و گفت با شروع دولت مردمی سیزدهم از همان ابتدا پول صادرات گاز به کشور عراق به‌صورت ماهانه و جاری دریافت شده است.
وی با تأکید بر این‌که وزارت نفت از همان ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم به‌شدت پیگیر وصول مطالبات سنواتی گاز صادراتی خود به عراق بود، اظهار کرد: با برگزاری نشست‌های فشرده با وزیران نفت و برق عراق و همکاری خوب وزارت خارجه کشورمان، موفق به امضای یک تفاهم‌نامه با طرف عراقی شدیم که براساس آن عراق ضمن پرداخت هزینه‌های جاری واردات گاز از کشورمان، متعهد به پرداخت صورت‌حساب‌های سال‌های گذشته نیز شد.
سخنگوی دولت هم در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «با کار جهادی دولت سیزدهم نه‌تنها درآمد صادرات گاز به عراق به‌روز وصول می‌شود، بلکه فقط در یک فقره بدهی قدیمی ۱.۶میلیارد دلاری هم وصول شده است.»
بانکی که میزبان پول است
یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق هم با بیان این‌که یک‌میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار از پول‌های ایران آزادسازی شده، گفته بود: بانک‌مرکزی باید تصمیم بگیرد که این مبلغ به‌صورت نقدی وارد کشور شود یا بابت خرید کالاهای وارداتی به کشورهای ثالث به‌صورت حواله پرداخت گردد. بخش خصوصی طلبی از تجار این کشور ندارد، زیرا معاملات بخش خصوصی به‌صورت مداوم انجام می‌شود و تاکنون مشکلی در زمینه پرداخت‌ها وجود نداشته است. در همان روزها، برخی رسانه‌ها نوشتند اما نکته مهمی که در خبر وزیر نفت مغفول مانده و مورد کنکاش قرار نگرفته، این است که این پول در چه بانکی واریز شده است. اطلاعات موثق نشان می‌دهد که این پول در حساب شرکت ملی گاز در بانک TBI عراق واریز‌شده که کاملا تحت نظر آمریکاست و این کشور هم اجازه انتقال پول از حساب‌های ایرانی را نمی‌دهد؛ درواقع این پول بلوکه می‌شود تا تکلیف تحریم‌ها روشن شود. عراقی‌ها هم مدام از تسویه بدهی خود با ایران می‌گفتند اما هیچ مکانیسم روشن و قابل اجرا برای این موضوع مشخص نکردند. با وجود این گفته شد مسیر تسویه‌حساب باز شده و به‌زودی بدهی بغداد به تهران صاف می‌شود. از آن روزها بیش از ۹ماه نگذشته است که محمدکاظم آل‌صادق، سفیر ایران در عراق اعلام کرده است بدهی عراق به ایران حدود ۱۱میلیارد است!
مجوز آمریکایی!
سیدحمید حسینی، دبیرکل اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق هم در تاریخ ۱۹اسفند۱۴۰۱ به ایرنا گفته بود: اخیرا مسائلی بین آمریکا و عراق در رابطه با آزادسازی منابع ارزی عراق وجود داشت و در نهایت سه هفته قبل فواد حسین، وزیر خارجه عراق در سفر به آمریکا مذاکره‌ای داشت مبنی بر این‌که منابع مالی عراق که روزانه ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار است را آزاد کند. در آن زمان درباره بدهی‌های عراق به ایران نیز صحبت کرد تا این کشور بتواند معافیت خرید برق و گاز از ایران را تمدید کند. در پایان آن سفر اعلام شد که آمریکا به عراق معافیت مجدد اعطا کرده و اجازه داده ۵۰۰میلیون دلار از بدهی برق به ایران پرداخت شود.
حسینی افزود: مسأله عجیبی که اعلام شد این بود که وزیر خارجه عراق گفت حدود ۱۸ ــ ۱۷میلیارد دلار به ایران بدهی داریم. نمی‌دانم این به سبب چانه‌زنی بوده یا واقعیت، زیرا مدتی قبل رئیس بانک مرکزی ایران اعلام کرد طلب ایران از عراق ۱۰میلیارد دلار است. این‌که این پول چطور پرداخت شده یا در آینده پرداخت خواهد شد را اطلاع ندارم و بانک‌مرکزی باید پاسخگو باشد. تاکنون هیچ مقام دولتی درباره آخرین وضعیت تسویه‌حساب طرف عراقی شفاف‌سازی نکرده است؛ درست در روزهایی که بازار ارز در تلاطم به‌سر می‌برد و مبلغی که در دست مشتری برق و گاز ایران است، رقم بسیار کلانی به شمار می‌آید.
کاملا زیر ذره‌بین
درباره بانک TBI که بیشتر مراودات تجاری عراق را در دست دارد باید گفت بانک جی‌پی مورگان آمریکا موسس این بانک در عراق بوده و هم‌اکنون نظارت و اشراف کاملی بر تعاملات این بانک عراقی دارد. نظارت بر نحوه پرداخت مطالبات ایران از سوی بانک تجارت عراق نیز تحت کنترل و تصمیم‌گیری آمریکا قرار دارد. عراق بدهی خود به دولت ایران را در حسابی نزد بانک تجارت عراق قرار می‌دهد اما به‌ازای آن فقط می‌تواند کالاهای بشردوستانه به ایران بدهد. بانک تجارت عراق (TBI) آمریکایی‌ترین بانک عراق شناخته می‌شود که بخش عمده مراودات بین‌المللی دولت عراق توسط این بانک انجام می‌گیرد.
