به گزارش آژانس خبری ریحان،دکتر سعید صوفیزاده امروز در نشست امنیت غذایی که در حاشیه هفدهمین کنگره ملی و پنجمین کنگره بینالمللی ژنتیک در دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد، گفت: تنوع زیستی به تمامی اشکال حیات روی کره زمین و در یک سطح معین از یک قطره آب تا یک اکوسیستم اطلاق میشود و شامل ۳ دسته تنوع گونه، تنوع ژنتیکی و تنوع اکوسیستم میشود.
وی، گونههای مهاجم، آلودگیها، بهرهبرداری بیرویه و تغییر کاربری را از عوامل مستقیم تهدید و جمعیت و رویکردهای حاکمیتی را از عوامل غیر مستقیم تهدیدکننده تنوع زیستی ذکر کرد.
صوفیزاده، تعداد گونههای زیستی شناسایی شده در دنیا را ۲.۱ میلیون گونه دانست که ۱.۵ میلیون گونه آن شامل حشرات، بی مهرگان و گیاهان گلدار و بیگل است و ادامه داد: شاخص “سیاره زنده” شاخصی است که متوسط کاهش جمعیت حیات وحش را برآورد میکند و بر اساس مطالعاتی که از ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۸ انجام شده، شاهد روند نزولی شاخص سیاره زنده هستیم.
به گفته وی، روند کاهش جمعیت حیات وحش در اروپا و آسیا مرکزی کمتر و در آمریکای لاتین به دلیل تمرکز بالای تنوع زیستی، بیشتر است.
عضو هیأت علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی، با بیان اینکه در شاخص روند کلی انقراض گونهها، تنوع زیستی در امریکا، آسیا و شرق و جنوب آفریقا در معرض آسیب هستند، یادآور شد: تاکنون زمین ۵ دوره انقراض دستهجمعی را تجربه کرده است که به این شرح است:
۴۶۰ میلیون سال گذشته با انقراض ۸۶ گونه
۳۶۰ میلیون سال گذشته
۲۰۰ میلیون سال گذشته
۶۵ میلیون سال گذشته.
وی با بیان اینکه آخرین انقراض دستهجمعی مربوط به ۶۵ میلیون سال قبل میشود، اظهار کرد: این انقراضها طبیعی بوده و انسان در آن دخالتی نداشته است، ولی اخیرا این انقراضها منشأ انسانمبنا دارند.
صوفیزاده با اشاره به اهمیت امنیت غذایی، تحقق امنیت غذایی را زمانی دانست که همه مردم همواره به غذای کافی، سالم و مغذی دسترسی داشته باشند و ادامه داد: ارکان امنیت غذایی شامل پتانسیل تولید، فراهمی غذا، دسترسی به غذا و ثبات و پایداری و تابآوری میشود و اگر ثبات و پایداری نباشد، به امنیت غذایی دست نخواهیم یافت.
وی اضافه کرد: بر این اساس از دهه ۶۰ میلادی تمرکز به محصولات خاص غذایی بوده، ولی در دهه ۷۰ محصولات زراعی و دامی و بعد از آن منابع ژنتیکی، تنوع بخشی به اراضی و سیاستگذاری به حوزه امنیت غذایی اضافه شد.
این محقق حوزه علوم محیطی، حصول امنیت غذایی را در گرو تدوین نظام غذایی دانست و گفت: برای تامین امنیت غذایی نیاز به توجه به تنوع زیستی است و باید به موضوعاتی چون ردپای کربن، جنگلزدایی و غیره توجه شود. بالاترین دلیل جنگلزدایی تولید گوشت گاو، تولید دانههای روغنی و زراعت چوب بوده است.
وی با تاکید بر اینکه امنیت غذایی در کشور پایدار نیست و برای تحقق آن باید از لنز تنوع زیستی به آن نگاه شود، اظهار کرد: این در حالی است که در دنیا روند تنوع زیستی از ۱۹۷۰ تا ۲۰۲۰ روند نزولی داشته است و اگر از هماکنون تلاش حفاظتی برای تنوع زیستی اجرایی شود، وضعیت مثبت میشود، ولی به جایگاه اولیه نمی رسیم و نیاز است در کنار آن تولید و مصرف پایدار داشته باشیم.